ABD ve Çin Arasında Tarihi Tarife Anlaşması: Yüzde 55'lik Gümrükte Karar Kıldı
Geçtiğimiz yıl ticari gerilimin zirve yaptığı ABD ile Çin, Londra'da bir araya gelerek uzun pazarlıklar sonucunda yeni bir ticaret mutabakatına ulaştı. ABD Başkanı Donald Trump'ın 'anlaşma tamam' açıklaması yaptığı görüşmeler, iki ülke arasında son dönemde yaşanan ekonomik gerginliklere bir nebze nefes aldırdı. Haziran ayının başında kurulan yeni ekonomik ve ticari danışma mekanizmasının ilk toplantısı olarak tarihe geçen Londra buluşması, en çok da gümrük tarifeleri üzerindeki yeni düzenlemelerle dikkat çekiyor.
ABD, Çin'den ithal edilen mallar için artık yüzde 55'lik bir gümrük tarifesi uygulayacak. Bu rakama; önceki dönemde uygulanan yüzde 25'lik kalıcı tarife, yüzde 10'luk temel oran ve Çin'e özgü ürünlerdeki yüzde 20'lik ek tarife dahil edildi. Ticaret Bakanı Howard Lutnick, belirlenen yüzde 55'lik oranda bir değişiklik olmayacağını açıkladı. Tarife, özellikle teknoloji, elektronik ve makine gibi stratejik sektörleri kapsıyor. Çin ise, ABD ürünlerindeki mevcut yüzde 10'luk tarifesini sürdürme kararı aldı; bu, özellikle tarım ve otomotiv alanındaki ABD ihracatçılarını yakından ilgilendiriyor.
Anlaşmanın detaylarında ABD için en kritik başlıklardan biri 'tam mıknatıslar ve gerekli nadir toprak elementleri tedarikinin' Çin tarafından ön ödemeyle sağlanması oldu. Bu hamle, özellikle batarya, savunma ve yeşil enerji sektörleri açısından kritik önemde. Son yıllarda giderek artan küresel rekabet ortamında, nadir toprak elementlerinin tekelleşmesi konusu gerginlik yaratıyordu. ABD, tedarik zincirini güvence altına almak için Çin'den somut tavizler aldı. Pekin ise bunun karşılığında, Çinli öğrencilerin ABD üniversitelerine erişimiyle ilgili pozitif bir yaklaşım bekliyor. Anlaşmada, öğrencilere vize ve kabul süreçlerinde kolaylık sağlanacağı belirtildi; bu, Çin'in genç nüfusuna Amerika'da eğitim hakkı tanınması anlamına geliyor.
Ticaret Savaşlarında Yumuşama Sinyali
Nisan 2025'e kadar gerilim tırmanmaya devam etmiş ve ABD, Çin'den ithal edilen mallara uyguladığı tarife oranını adım adım 143,45%'e kadar çıkarmıştı. Bu karmaşık dönemde ihracatçılar ve global piyasalarda ciddi belirsizlikler baş gösterdi. İki ülkede de üretici ve tüketiciler fiyat artışlarından olumsuz etkilenmeye başlamıştı. Ekonomik baskı ve karşılıklı restleşmelerin ardından gelen yeni uzlaşma havası, uluslararası piyasalarda kısmi bir rahatlama sağladı.
Pekin cephesi de anlaşmada kendi çizgilerini korudu. Çin Dışişleri Sözcüsü Lin Jian, ülkesinin verdiği sözleri tutma konusundaki kararlılığına dikkat çekerek süreci olumlu karşıladıklarını aktardı. Anlaşmanın hayata geçmesiyle birlikte, ABD ve Çin heyetleri danışma mekanizmasını aktif kullanarak olası krizleri masada çözmeye odaklanacak. Hem Washington hem de Pekin, ilerleyen dönemde yeni başlıklar üzerinde daha fazla diyaloğun önünü açmak istiyor.
Anlaşmanın imzalanması beklenirken, her iki ülkenin kamuoyunda da farklı tepkiler yükseliyor. ABD’de yerli üreticiler yeni tarife oranlarının uzun vadede yatırım ortamını destekleyip desteklemeyeceğini sorgularken, Çin’de ise nadir toprak elementlerinin ihracatındaki sınırlamaların etkileri tartışılıyor. Küresel ekonomik denge için önemli bir adım olan bu yeni tarifeler, ABD ve Çin'in ilişkilerinde yeni bir dönemin kapılarını araladı. Görüşmeler sonucunda en dikkat çekici madde, tarafların önümüzdeki aylarda ekonomik diyaloğu sürdürmekte ısrarcı olmaları ve yeni krizleri kolayca tırmandırmama yönünde irade göstermeleri oldu.